Filsafat Ana Ing Tembang Macapat

Filsafat Ana Ing Tembang Macapat

Tembang macapat iku tetembangan klasik jawa kang mula bukane jaman para Wali. Mulane isi lan cerita kang ana ing sakjroning tembang-tembang macapat akeh kang isine budi luhur, akhlak, lan kabudayan agung. Tembang macapat kabehe ana sewelas. Awake dhewe akeh kang wis tau krungu tembang macapat, nanging akeh sing durung ngerti ana filsafat lan urutaning tembang macapat iku. Sak durunge, ana ing tembang macapat, ana istilah Guru gatra, guru wilangan, lan guru lagu. Guru gatra yaiku cacahing baris ana ing sak pada (bait), guru wilangan yaiku cacahing suku kata ana ing saben gatra (baris), lan guru lagu yaiku tibaning swara (vokal) ana ing pungkasaning gatra/baris.

1. Maskumambang.

Guru gatra (baris) : 4 gatra, guru wilangan lan guru lagu-ne yaiku: 10i, 6a, 8i, 8a. Contone tembang maskumambang:

Klek-klek biyung sira aneng ngendi (10i : guru wilangan 10, guru lagu ”i”)

Enggal tulungana (6a)

Awakku kecemplung warih (8i)

Gulagepan wus meh pejah (8a)

Maskumambang nggambarake menungsa isih ana ing alam Ruh lan durung lahir, terus ruh dititisake ana ing gua garbaning ibune awake dhewe. Kumambang artine kemampul, terapung-apung. Nggambarake menunggo ana ing njero rahim. Watak tembang iki, umume isine kaya wong kang lagi sambat lara, ketula-tula, lan sengsara

2. Mijil

Mijil kuwi artine lahir utawa bahasa inggrise mbrojol. Contone:

Mijil ing donya siniwi ratri (10-i)

Kabeh durung katon (6-o)

Amung anjali soca ing tembé (10-é)

Lelaku alon siniji-siji (10-i)

Nunggu mring wartaning (6-i)

Sesotya satuhu (6-u)

Alhamdulillah awake dhewe lahir ono ing bumi Pertiwi kang jarene Gemah Ripah Loh Jinawi Tata Tentrem Kerta Raharja Lir Saka Sambikala, kathah ingkang korupsi, pemimpin ayem rakyate sengsara, lir mulya kebak durjana.

3. Sinom

Gambaran menungsa nduwe sipat kang isih enom. Kaya dene bocah cilik kang lagi ngerti ndonya. Sinom nduwe 9 gatra, guru wilangan lan guru lagune yaiku: 8 – a, 8 – i, 8 – a, 8 – i, 7 – i, 8 – u, 7 – a, 8 – i, 12 – a

4. Kinanthi

Kinanthi iku salah sijine tembang macapat kang umume kanggo nggambarake rasa seneng, katresnan, lan kawicaksanan. Kinanthi bisa nduwe arti gegandhengan tangan lan bisa uga jeneng sawijining kembang. Kinanti saka ukara kanthi utawa tuntun kang maknane awake dhewe butuh tuntunan utawa dalan kang bener supaya cita-cita lang pangarep-arepe awake dhewe bisa kawujud lan kaleksanan. Contone golek ngilmu kanuragan nganti tekan Taiwan, direwangi dadi TKI, sing penting entuk ilmu lan nge-net gratis.:D. Kinanthi nduweni 6 gatra,

• 8-u
• 8-i
• 8-a
• 8-i
• 8-a
• 8-i

5. Asmarandana

Tembang Asmarandana umume kanggo wong sing lagi gandrung. Yen dideleng wantah, Asmarandana dijupuk seka asmara kang artine tresna, lan dahana kang artine geni. Mula saka kuwi, Asmarandana isine wuyung lan samubarang kang magepokan karo tresna. Dadi saiki yen mas-mas lan mbak mbak lagi gandrung, ojo mung nyanyi lagune ST12 utawa Kangen Band.. saiki jamane macapat.. (ngimpi entuk to?). Mungkin yen macapat trus diiringi Erwin Gutawa, dadi mantep…OYEEE!!

Asmarandana nduweni 7 gatra (larik) ana ing saben pada (bait):

• 8-i
• 8-a
• 8-é
• 8-a
• 7-a
• 8-u
• 8-a